گزارش نشست نقد و بررسی مستند گود
نسخه مناسب چاپ
🖋 نویسنده گزارش: صبورا سمنانیان
عکس: سید هادی سجادی
🎗نشست «نقد و بررسی مستند گود» با حضور جمعی از فعالان حوزه حقوق کودکان به میزبانی شبکه یاری کودکان کار و با حمایت مجموعهی «عمارت روبرو» با حضور سازندگان مستند «گود» در تاریخ ۱۱ دی ماه برگزار شد. این مستند که در جشنواره سینما حقیقت نامزد بهترین کارگردانی شده، بخشی از زندگی و مسائل کودکان زبالهگرد گودهای زبالهی اطراف شهر تهران را به تصویر کشیده است.
▫️در آغاز این نشست افخم صباغ (رئیس هیئت مدیره شبکه یاری کودکان کار) با اشاره به رسالت اعضای این شبکه در «حذف کار کودک»، زبالهگردی را به عنوان یکی از مصادیق بدترین اشکال کار کودک معرفی کرد و گفت: نه تنها انجمنهای عضو شبکه یاری که جامعه باید نسبت به این موضوع غیرانسانی، غیراخلاقی حساس باشد. وی با تأکید بر اینکه تا زمانی که سازمانهای مردم نهاد در کشور به وخامت این مسأله اشاره نکنند دولتها سعی در دیدهنشدن آن دارند گفت: اذعان عمومی بر این است که مافیای بزرگی در پس مسأله زبالهگردی وجود دارد و همین موضوع مانع از بر هم چیده شدن آن شده است. وی در ادامه به چهار رویکرد برجسته نسبت به مسأله زبالهگردی در دنیا اشاره کرد از جمله: رویکرد رفاهی که به مسائل رفاهی کودکان زبالهگرد میپردازد، رویکرد توسعهمحور که مسأله آموزش و مهارتآموزی این کودکان را مدنظر دارد، رویکرد حقمحور که به دنبال شناخت کودکان زبالهگرد به عنوان یک تشکل یا صنف و به رسمیت شناختن حقوق کار برای آنان است و نهایتاً رویکرد سیستممحور که کلیت نظام بازیافت یک کشور را تحتالشعاع قرار میدهد. وی عنوان داشت: هیچکدام از این رویکردها به تنهایی جوابگوی مسألهی زبالهگردی کودکان نیستند و ترکیبی از این رویکردها در دنیا نسبت به مسأله اعمال میشود.
▫️در ادامه پوریا جهانشاد (پژوهشگر حوزه مطالعات شهری و مدیر گروه رخداد تازه مستند) به نقد و بررسی مستند «گود» پرداخت و امتیازاتی برای این مستند برشمرد؛ از جمله اینکه فیلم ادعای نمایندگی کودکان کار را ندارد و صرفاً مجرایی برای انتقال صدای این کودکان شده است، نگاه آسیب شناسانه به موضوع ندارد و کودک کار را از جایگاه «فرودست» به «قربانی» استحاله نمیدهد بنابراین مانع از سیاستزدایی از این عرصه و تقلیل امر سیاسی به یک رابطه پولی و امر اجتماعی به یک امر روانشناختی میشود؛ به اصطلاحاً سانتیمانتالیسم حقوق بشری با رویکردهایی همچون حذف کار کودک که منجر به سختتر شدن شرایط زیستی کودکان و آسانتر شدن استثمار آنها میشود تن نمیدهد و نهایتاً اینکه ایدهآلهای طبقاتی خود را به این کودکان فرافکنی نمیکند. وی با اشاره به شبکهای از اقتصاد سیاسی زباله که در این مستند تصویر شده است گفت: رفتوآمد میان رسمیت و غیررسمیت که میتواند روی منافع کودکان و منافع شهرداری تأثیرگذار باشد به خوبی در این مستند روایت شده است.
▫️همچنین، صبا قدیمی (پژوهشگر اجتماعی و عضو انجمن دوستداران کودک پویش) به مرور نقاط قوت و ضعف این مستند پرداخت. از نقاط قوت مستند «گود» به گفتهی وی نحوه بازنمایی آن است که از پرداختن صرف به رنج این کودکان برای بیشتر دیده شدن پرهیز کرده و مانع از تقلیل مسأله شده است. قدیمی با اشاره به موفقیت سازندگان اثر در ایجاد اعتماد میان کودکان زبالهگرد برای ساخت این فیلم، به بمباران اطلاعاتیای که بعضاً باعث نوعی کرختی و بیتفاوتی در مخاطب میشود پرداخت و گفت: مستند میتواند باعث شود هشیارانهتر، انتقادیتر و عمیقتر به مسأله بپردازیم و از این موضوع پرسش کنیم که چطور این چرخه توانسته برای سالیان متمادی به شکل موجود دوام بیاورد؟
دیدگاه خود را بنویسید: